Elke manager, clubleider, voorzitter, expert of trainer heeft op een dag het genoegen een speech te mogen geven. En alsof spreken voor een groot publiek nog niet spannend genoeg is, mag je dan ook op relatief korte tijd bedenken wat daar allemaal in moet staan. Zwetende handjes? Geen paniek. Wij loodsen je door het schrijfproces, zodat je straks stevig in je schoenen staat. Ding-ding-ding: “Speech!”
Wie zit er in de zaal?
Een speech schrijven lijkt misschien een heel creatief gebeuren, maar eerst beginnen we met de zoektocht naar een aantal concrete feiten. Stel jezelf de vraag: wie zit er straks in de zaal? Met andere woorden: wat is je doelpubliek? Dit is een belangrijke richtlijn om je toon mee te bepalen. Ga je een zaal vol experts toespreken tijdens een zakelijke conferentie, dan wil je dat je boodschap en storytelling aansluiten bij hun context. Maar nemen diezelfde experts plaats in een zaal waar straks een feestje gaat plaatsvinden, omdat jullie gezamenlijk een tof jaar afsluiten, dan mag je stijl al heel wat losser zijn. Tip: bedenk voor jezelf een aantal steekwoorden en werk ze uit in een mindmap. Welke principes of gedachten wil je straks sowieso gecommuniceerd hebben?
Verras met je speech
Een goede speech gaat tegen de verwachtingen in. Of je nu op een benefietgala moet spreken of een interne bedrijfsvergadering moet openen, het publiek verwacht meestal een ietwat saai, droog moment. Een persoonlijke anekdote doet het daarom heel goed als opener. Daar krijg je meteen de aandacht mee én je laat zien dat je iets unieks te vertellen hebt. Alternatieven zijn een goede mop (test deze even bij je vrienden en familie om goede smaak te garanderen ;)), een gevatte observatie, een filmcitaat of een weetje waar je later op terugkomt. De rode draad is luchtigheid, en afhankelijk van je publiek en doeleinden kun je voor volle humor gaan of eerder wat gematigd te werk gaan.
Leer speeches schrijven van de besten
Misschien is het je weleens opgevallen dat er zowel in het echte leven als in films en series een aantal knappe speeches geschreven zijn. Bekende voorbeelden zijn ‘We Shall Fight on the Beaches’ van Winston Churchill, ‘I Have A Dream’ van Martin Luther King en verschillende presidents- en Nobelprijsspeeches. Neem de tijd om een aantal van deze toespraken te bekijken en trek een les uit het charisma, de bewoording, de intonatie en het ritme dat zij met hun verhaal steeds aanhouden. Bedenk daarna hoe je die elementen toepast op jouw speech die – hoewel misschien minder emotioneel of episch – ook impact moet maken.
Het doel heiligt de (retorische) middelen
Wat je tekst een zekere flair zal geven, is de inzet van retorische middelen. Dit zijn trucjes die je helpen om met taal en ritme te spelen. Neem bijvoorbeeld alliteratie, een opeenvolging van woorden die met dezelfde letter beginnen:
Een bruisende, buitengewone beleving: dat was vorig jaar in een notendop.
Of een anafoor, waarbij je meerdere zinnen met dezelfde woorden begint:
Een jaar is voorbij. Een jaar is begonnen. Een jaar blijft een jaar, totdat je er iets mee doet. Dan wordt het vanzelf een mijlpaal.
Of een epifoor, het tegenovergestelde:
Het team rust op jouw schouders. Het hele bedrijf rust op jouw schouders. De wereld rust op jouw schouders.
Daarnaast was onze historische vriend Aristoteles al vroeg op dreef met zijn Ars Rhetorica, een boek waarin hij een aantal overtuigende verteltechnieken uitlegt. Door de inzet van persoonlijke overtuigingen (ethos), het oproepen van emotie (pathos) of het gebruik van sterke argumenten (logos) kan een spreker zijn luisteraars meenemen in zijn verhaal. Verdiep je er zeker eens in, het is de moeite waard!
Keep it short and simple
Zelfs al breng je de mooiste, meest inspirerende boodschap die de mensheid ooit heeft gehoord, helaas zit er niemand te wachten op een toespraak van 45 tot 60 minuten. Woeps! Zeiden we dat nu echt? Yep. Die aversie tegen lange toespraken komt doordat de menselijke aandachtsspanne een maximum van enkele minuten (!) bedraagt. Een sterke speech vermijdt dus het onnodige. Schrijf je verhaal eventueel volledig uit en begin daarna met snoeien. Killing your darlings, noemen we dat. Het voelt wat pijnlijk – “Ah, dit stukje was juist zo leuk!” – maar je eindigt met een beknopte, boeiende, rake tekst die zonder aarzelen regelrecht op het doel afgaat. Always leave them wanting more!
Toch nog te veel zenuwen om aan de slag te gaan, of geraak je niet uit de taalkundige en stilistische kluwen? Bij ZINNIG hebben we gelukkig al stevig kaas gegeten van speeches schrijven. Stuur ons je toespraakdetails per mail of doe een belletje!
